آخرین گزارش درباره فراگیری ایدز در ایران

گروه جامعه- آمار افراد مبتلا به ایدز در ایران روز‌به‌روز افزایش می‌یابد و اگر اهل پیگیری اخبار باشید روزی نیست که از این بیماری حرفی زده نشود‌‌. آخرین آمارهای وزارت بهداشت از رشد ابتلا به اچ‌‌آی‌وی یا ایدز در میان زنان خبر می‌دهد. طبق اعلام این وزارتخانه در ماه‌های آخر سال 96، این رقم به ۳۳ درصد افزایش یافته است‌.
ساده‌ترین کار در جهت جلوگیری از آمارهای اینچنینی اطلاع‌رسانی و صحبت در رابطه با این بیماری است و یکی از اصلی‌ترین نهاد‌ها برای درمان، پیشگیری یا حمایت از بیماران دولت است اما همچنان جلوی پای افرادی که در این راه فعالیت می‌کنند سنگ‌اندازی می‌کند و انگار این اطلاع‌رسانی‌ها جایی در میان برنامه‌های نهاد‌های ذی‌ربط ندارد‌.
توقف تحقیقات مربوط به تولید داروی بیماری ایدز
به گزارش ایلنا، رییس مرکز تحقیقات ایدز ایران در رابطه با تولید داروهای مخصوص بیماران مبتلا به ایدز در داخل کشور از جمله آیمود که موجب تقویت سیستم ایمنی بدن بیماران می‌شد و وارد چرخه درمان نشد، بیان کرد: این دارو در داخل جایگزین نداشت. بیماران مبتلا به ایدز علاوه بر داروهای صنعتی و شیمیایی مثل آنتی‌بیوتیک‌ها که برای درمان مصرف می‌کنند باید دارویی داشته باشند که سیستم ایمنی آنها را تقویت کند. آیمود یک داروی بدون عارضه بود که ترکیب گیاهی دارد و این کار را برای بیماران ایدزی به خوبی انجام می‌داد‌. اگر مطالعات بیشتر در رابطه با این دارو صورت می‌گرفت نتایج بهتری برای بیماران مبتلا به ایدز داشت‌. متاسفانه بودجه به این دارو تعلق نگرفت و تمام تحقیقات مربوط به این دارو و همچنین تولید آن متوقف شد‌.


برخی اعتقاد دارند در کشور بیماری ایدز وجود ندارد
چندی پیش پروین افسرکازرونی، رییس اداره ایدز وزارت بهداشت در رابطه با اتوبوس ایدز به «جهان‌صنعت» گفت: این طرح به صورت گسترده‌تر با عنوان «کلینیک سیار ایدز» در مناطقی که ریسک ابتلای بالاتری دارند و عمدتا در شهرستان‌ها هستند، فعالیت می‌کند و هدف آن نهادینه شدن است و با کمک شهرداری و سایر نهاد‌های خیریه و بهداشتی باید دست به دست هم دهند تا این طرح بزرگ و پیشرفته شود‌، در حالی که روز گذشته مینو محرز خبر از توقف فعالیت اتوبوس ایدز داد‌. بنا بر گفته‌های او برخی اقدامات برای کنترل و پیشگیری بیماری ایدز با مخالفت‌هایی مواجه می‌شود و برای برخی خوشایند نیست‌. بعد از اجرای طرح اتوبوس ایدز عده‌ای گفتند این کار شما ترویج بی‌بندوباری است‌. این تفکر افرادی است که اعتقاد دارند در کشور بیماری ایدز وجود ندارد و همه چیز رو به راه است‌. این افراد مثل کبک سرشان را زیر برف کرده‌اند و مسایل، مشکلات و واقعیت‌های جامعه را نمی‌دانند و از قبول آن امتناع می‌کنند‌ در صورتی که طبق آمارهای وزارت بهداشت تا پایان شهریور ۹۶ تخمین زده شده است که ۶۶ هزار نفر در ایران به این بیماری مبتلا هستند که حدود ۳۶ هزار و ۵۰۰ نفر تاکنون شناسایی شده‌اند‌‌. گروه سنی ۲۱ تا ۳۵ سال ۵۲ درصد افراد مبتلا را تشکیل می‌دهند‌‌. از ابتدای شیوع این اپیدمی در کشور نیز تاکنون ۱۰ هزار نفر به دلیل ابتلا به این بیماری فوت کرده‌اند‌‌. از کل موارد شناسایی شده ۱۷ درصد زن و ۸۳ درصد مرد بودند اما در موارد جدید شناسایی شده در شش ماهه اول سال ۹۶، ۳۳ درصد موارد را زنان تشکیل داده‌اند‌‌.
محرز در ادامه خاطرنشان کرد: یکی از مشکلاتی که در حوزه بیماری‌های ایدز وجود دارد، عدم آگاهی از رفتارهای پرخطر است. افراد در بسیاری مواقع از بیماری خود اطلاع ندارند و مشاهده شده که بعد از ازدواج متوجه بیماری خود می‌شوند بنابراین باید اقداماتی انجام شود که قبل از ازدواج متوجه بیماری خود شوند و ایجاد موانع شناسایی بیمارها این کار را با مشکل مواجه می‌کند‌.
یک‌سوم بیماران مبتلا به ایدز هنوز شناسایی نشده‌اند
رییس مرکز تحقیقات ایدز ایران در ادامه یادآور شد: آماری که در رابطه با ایدز ارائه می‌شود آماری است که وزارت بهداشت منتشر می‌کند اما همیشه در کنار آمار یک تخمین نیز وجود دارد، تخمین ما این است که یک‌سوم بیماران مبتلا به ایدز هنوز شناسایی نشده‌اند و تنها راه کشف، تعداد دقیق تست‌هایی است که باید از افرادی که احتمال مبتلا شدن دارند، گرفته شود‌. اتوبوس‌ ایدز یکی از راه‌هایی بود که می‌توانست در این مسیر به ما کمک کند، به این افراد مشاوره داده می‌شد و تست‌ها نیز مجانی بود. از این طریق می‌شد افراد را تحت درمان قرار داد تا جامعه را درگیر بیماری نکنند اما عده‌ای سروصدا کردند و سعی آنها این بود که جلوی این طرح را بگیرند در نتیجه این طرح متوقف شد‌. متاسفانه از ابتدای اپیدمی پیشروی ایدز به علت فعالیت افرادی که با عدم آگاهی و قبول واقعیت‌ها مانع شناسایی شدند، نتوانستیم کاری انجام دهیم و این طرح متوقف شد در صورتی که بزرگ‌ترین متخصصان حوزه بیماری ایدز در جهان در مقاله‌های خود از این کار تعریف کردند‌.
عدم تمایل پزشکان برای معالجه بیماران مبتلا به ایدز
محرز در رابطه با آمار سن مبتلایان به ایدز اظهار کرد: از بیماران می‌خواهیم که در زمان مراجعه به پزشک معالج خود او را نسبت به بیماری آگاه کنند اما متاسفانه از طرف پزشکان برای درمان این افراد ممانعت به عمل می‌آید و این به علت عدم آگاهی و نگرش منفی پزشکان است، این مساله در تمام دنیا وجود داشت و با قانون عدم تبعیض جلوی مساله گرفته شد اما متاسفانه هنوز در کشور ما وجود دارد‌. او همچنین افزود: پزشکان به علت عدم آگاهی و ترس نابجا از پذیرش بیماران مبتلا به ایدز امتناع می‌کنند در صورتی که بارها به پزشکان اعلام شده است که خطر ابتلا به این بیماری در جراحی‌ها بسیار نادر است و جراح تنها نیاز به دو دستکش و کمی احتیاط دارد تا فرد را درمان کند اما متاسفانه هنوز هم تبعیض در درمان این افراد وجود دارد در حالی که هیچ کس حق ندارد فرد اچ‌آی‌وی مثبت را به دلیل بیماری از کار اخراج کند یا در رابطه با او اقدام پزشکی انجام ندهد. این عدم آگاهی و نگرش منفی موجب تبعیض شده است‌.
متوسط سن ابتلا ۲۵ سال است
محرز با اشاره به اینکه سن ابتلا به بیماری ایدز بین ۲۵ تا ۴۵ است و متوسط سن ابتلا نیز ۲۵ سال است، خاطرنشان کرد: سن ابتلا به ایدز در ایران کاهش پیدا نکرده، اما متاسفانه ابتلا به دلیل تماس‌های جنسی افزایش پیدا کرده است بنابراین بعید نیست سن ابتلا نیز کاهش پیدا کرده باشد‌. تمام زنان بارداری که به مراکز دولتی مراجعه می‌کنند تست ایدز می‌دهند و خوشبختانه در بین درصد پایینی از زنان باردار جواب مثبت بوده است‌.
در مدارس آموزش بیماری ایدز گزینشی ‌است
او در ادامه گفت: در رابطه با آموزش به کودکان و نوجوانان در مدارس نیز بعد از اپیدمی با آموزش‌و‌پرورش صحبت و قرار شد به افراد آگاهی داده شود اما به دلیل نگرش منفی مسوولان هنوز این وزارتخانه در رابطه با آگاهی دادن به سنین زیر ۱۸ سال و به خصوص آگاهی آنها در رابطه با تماس جنسی اقدامی نشده است‌. همه چیز در مدارس آموزش داده می‌شود اما قسمت دستگاه تناسلی حذف می‌شود در صورتی که این یک مساله طبیعی است و باید به افراد آموزش داده شود تا آنها آگاهی پیدا کنند که در جامعه بی‌بندوباری نکنند‌. بیش از ۳۰ سال از اپیدمی ایدز می‌گذرد و آن طور که باید آموزش در مدارس وجود ندارد، این کمبودهایی است که موجب ناآگاهی جوانان شده و وقتی به جامعه می‌آیند یاد نمی‌گیرند که در مقابل آسیب‌ها نه بگویند‌. این آگاهی‌بخشی می‌تواند مانع از کاهش سن ابتلا به ایدز شود‌. تعداد زنان مبتلا به ایدز رو به افزایش استرییس مرکز تحقیقات ایدز ایران با اشاره به اینکه بعد از ابتلا به ایدز از طریق سرنگ‌های مشترک معتادان، این بیماری به صورت یک اپیدمی در کشور به وجود آمد، گفت: آمارها بسیار بالا رفت‌. اکنون در کشورمان راه اصلی انتقال بیماری ایدز تماس جنسی است و هرساله به تعداد زنان مبتلا به ایدز افزوده می‌شود و حتی طی یکی دو سال اخیر تعداد زنان مبتلا به ایدز در کشورمان تا ۱۰ برابر افزایش پیدا کرده است‌. در حال حاضر تعداد خانم‌هایی که مبتلا به ایدز هستند رو به افزایش است بنابراین تماس جنسی، راه اصلی انتقال است‌. برنامه کاهش آسیب ابتدا به درستی اجرا شد اما در حال حاضر کمرنگ شده است و بودجه را بیشتر به ماده ۱۶ اختصاص داده‌اند و ماده ۱۵ کمرنگ شده است‌. باز نگران هستیم که ابتلا در افرادی که سرنگ مشترک استفاده می‌کنند افزایش پیدا کند اما در حال حاضر بیشترین راه ابتلا همان تماس جنسی است‌. در همین رابطه افسرکازرونی هم از آمار بالای زنان مبتلا به این ویروس می‌گوید: موج اول افرادی که به اچ‌‌آی‌وی مبتلا شدند از طریق خون و فاکتورهای خونی بود اما موج دوم را معتادان و افرادی که اعتیاد تزریقی داشتند تشکیل دادند‌‌. این افراد به دلیل استفاده از سرنگ‌های عمومی این بیماری را اپیدمی کردند‌‌. بیشترین گروه از افراد معتاد در سال‌های 84 و 85 بودند که 22 درصد از بیماران مبتلا به ایدز را تشکیل می‌دادند‌‌. خیلی از این افراد از مبتلا شدن خود اطلاعی نداشتند و همین دلیل ما را با موج افزایش این ویروس در زنان مواجه کرد‌‌. طبق آمار 40 تا 70 درصد این افراد متاهل بودند و همسران آنها هم به ویروس آلوده شدند و لازم است ذکر شود بالای 50 درصد از زنانی که به ویروس آلوده شدند متاهل هستند و جزو زن‌هایی با رفتارهای پرخطر محسوب نمی‌شوند‌‌.
فعالیت ۱۸۰ کلینیک بیماری‌های رفتاری
محرز در ادامه با بیان اینکه بیش از ۱۸۰ کلینیک در سراسر کشور به نام کلینیک بیماری‌های رفتاری وجود دارد تصریح کرد: اگر کسی به این کلینیک‌ها مراجعه کند مشاوره و تست رایگان است و اگر نتیجه تست مثبت شد نیز تمامی اقدامات برنامه و مراقبت برای این افراد مجانی است که باید توسط وزارت بهداشت تامین شود‌.
باید حضور کارگران جنسی در کشور را بپذیریم
این کارشناس با تاکید بر اینکه باید حضور کارگران جنسی در کشور را بپذیریم و در جهت سلامت آنها قدم برداریم تا بتوانیم جامعه را سالم نگه داریم، بیان کرد: در یک طرح به سراغ کارتن‌خواب‌ها و زنان کارگر جنسی رفتیم، ابتدا می‌ترسیدند اما بعد که متوجه شدند مساله فقط خدمات‌رسانی به آنهاست به اندازه‌ای استقبال کردند که تا پاسی از شب این افراد در ون‌ها معاینه می‌شدند این کار توسط پزشکان و با یک ون به صورت کلینیک انجام می‌شد که بسیار مفید بوده است، این زنان مراجعه می‌کردند؛ هم درمان می‌شدند و هم تست مجانی برای ایدز داشتند و اگر مثبت بود آنها را به کلینیک‌های مشاوره برای درمان معرفی می‌کردند‌. یکی از معضلات در انتقال این ویروس زنانی هستند که تن‌فروشی می‌کنند‌‌. این افراد مشتریان زیادی از اقشار مختلف جامعه دارند‌‌. یک گروه از این متقاضیان، معتادان هستند و یک گروه افراد عادی هستند‌‌. این ویروس بین این افراد می‌چرخد و وارد جامعه می‌شود‌‌. رییس مرکز تحقیقات ایدز ایران همچنین تاکید کرد: امیدوارم این کار دوباره اجرایی شود، این افراد فرصت مراجعه به مراکز درمانی عمومی را ندارند، برای همین می‌توانند به این ون‌ها مراجعه کنند، در بین این افراد هستند کسانی که اعتیاد دارند و فقط به فکر کسب درآمد برای تامین مواد مخدر هستند بنابراین اگر ما به سراغ آنها برویم و به آنها خدمات حوزه سلامت ارائه دهیم برای آنها قابل قبول‌تر است‌. این افراد حتما باید در رابطه با بیماری‌های مقاربتی تحت درمان قرار گیرند تا جامعه نیز سالم بماند‌.
حالا اما سوالی که مطرح می‌شود این است که هنوز مشخص نیست این محدودیت‌های اخیر برای چه دوباره از سر گرفته شده است در حالی که به نظر می‌رسید این تابو‌ها شکسته شده و اقداماتی که در جهت شناسایی و درمان بیماران در نظر گرفته شده بود با روند مثبتی طی می‌شد، با این شرایط دوباره به 15 الی 20 سال پیش عقبگرد می‌کنیم، زمانی که حتی حرف زدن در مورد این بیماری تابو بود‌.